Jak zgodnie z prawem zostać rolnikiem?

Zainteresowanie rolnictwem w Polsce w ostatnich latach gwałtownie rośnie. Wiele osób niezwiązanych wcześniej z produkcją rolną wertuje wiadomości rolnicze na portalach internetowych i w fachowej prasie, poszukując informacji na temat możliwości legalnego uzyskania statutu rolnika indywidualnego. Jakie możliwości daje praca w tym zawodzie i kto może nim zostać w świetle obowiązujących przepisów?

Rolnik indywidualny – kim jest i jakie może osiągnąć korzyści?

Kto może zostać rolnikiem? Status ten w Polsce określa Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Zgodnie z jej zapisami rolnik to osoba, która ma w posiadaniu lub dzierżawi ziemię o przeznaczeniu rolnym o powierzchni nie większej niż 300 ha. Musi dodatkowo prowadzić rzeczywistą działalność rolniczą w sposób jednoznaczny i samodzielny, co oznacza, że faktycznie podejmuje decyzje związane z prowadzeniem gospodarstwa oraz realizuje określone prace. Kolejnym wymogiem jest okres pięcioletniego zamieszkiwania w gminie, gdzie znajduje się nieruchomość rolna. Chodzi o to, aby statusu rolnika nie uzyskał mieszkaniec stolicy dzierżawiący ziemię rolną na Mazurach, jednak nie ma czasu ani ochoty faktycznie się nią zajmować. Osoba ta, aby w ogóle móc nabyć grunt rolny i założyć gospodarstwo, musi posiadać wymagane kwalifikacje rolnicze.

Status rodnika niesie ze sobą szereg udogodnień i korzyści – głównie w zakresie ubezpieczeń społecznych. Takie osoby opłacają niższe składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, a także, o ile  areał ich gospodarstwa nie przekracza 6 ha, są zwolnione z obowiązku wnoszenia składki zdrowotnej. Tym, co wielu wydaje się szczególną zachętą do poszukiwania sposobów na zostanie rolnikiem, są dotacje i dopłaty unijne, a także większa swoboda podczas zakupu ziemi czy zwolnienie z konieczności uzyskania zgody KOWR.

Dziedziczenie gospodarstwa – kiedy można zostać rolnikiem?

Kiedy można zostać rolnikiem? Sposobem na to w pierwszej kolejności jest odziedziczenie gospodarstwa. Chodzi w tym przypadku o dziedziczenie ustawowe, które od roku 2001 odbywa się w stosunku do gospodarstw rolnych na takich samych zasadach, jak pozostałych składników majątku. Oznacza to, że dzieci otrzymują ziemie po swoich rodzicach niezależnie od tego, jakie posiadają kwalifikacje (mogą w ogóle nie mieć kwalifikacji rolniczych), ani gdzie mieszkały przed odziedziczeniem majątku.

W przypadku innych osób, niezwiązanych ze wsią i pracą na roli, jedynym sposobem na legalne zdobycie statusu rolnika jest uzyskanie stosownych, wymienionych w ustawie kwalifikacji rolniczych.

Uprawnienia i kwalifikacje rolnicze – kto może zostać rolnikiem?

Rolnikiem może zostać osoba posiadająca wykształcenie rolnicze (branżowe lub zawodowe, średnie bądź wyższe). Wystarczające dla ustawodawcy są również uzyskane kwalifikacje, takie jak tytuł kwalifikacyjny lub zawodowy mistrza w zawodzie, jednak w ich przypadku dodatkowym wymogiem jest trzyletnie doświadczenie w pracy w rolnictwie. Tej samej długości staż wymaga się od osób legitymujących się wykształceniem średnim lub średnim branżowym innym niż rolnicze. Jeśli ktoś ukończył jedynie szkołę podstawową, gimnazjum lub szkołę zawodową bądź branżową nierolniczą, to dla uzyskania statusu rolnika potrzebować będzie dodatkowo co najmniej pięcioletniego okresu pracy w gospodarstwie.

Co dzieje się w przypadku absolwentów studiów innych niż kierunki rolnicze, nieposiadających stażu pracy, którym zależy na statusie rolnika indywidualnego? Kiedy mogą zostać rolnikiem? Najprostszym rozwiązaniem w ich przypadku będzie ukończenie podyplomowych studiów na kierunku związanym z rolnictwem. Dzięki temu zdobędą wymagane przez prawo kwalifikacje i unikną obowiązku zdobycia kilkuletniego doświadczenia. To korzystne rozwiązanie, zwłaszcza że studia takie są na niektórych uczelniach prowadzone w formie zdalnej, niewymagającej osobistego stawiania się w siedzibie uczelni. Wymagane przez prawo wykształcenie stanowi sam dyplom ukończenia studiów podyplomowych, nie jest konieczne zdawanie żadnego dodatkowego egzaminu państwowego.